در گزارش دیدارهای پیشین بله، داستان سه کانال و سه خیریۀ فعال در بله را روایت کردیم. این بار با داستان مجتمع آموزشی و فرهنگی «هدایت میزان» همراه شماییم. «هدایت میزان» در بله کانال آموزشی دارد و از امکانات مالی و پیام‌رسانی اپلیکیشن بله استفاده می‌کند.
در یکی از روزهای پاییز ۱۴۰۱ در بله میزبان آقای محمدجواد علی‌اکبریان، مدیر ابتدایی و مسئول واحد پشتیبانی روش میزان و آقای غلامی، معاون آموزشی مدرسه، بودیم و دربارۀ مؤسسۀ فرهنگی آموزشی هدایت میزان با هم گفت‌وگو کردیم.
در ادامهٔ این نوشتار با ما همراه باشید تا با داستان شکل‌گیری مدرسهٔ هدایت میزان و کانال آموزشی آن در بله آشنا شوید.
درخت تو گر بار دانش بگیرد
نهال مؤسسهٔ فرهنگی آموزشی هدایت میزان در سال ۱۳۷۶ کاشته شد. میزان کارش را با تأسیس دبیرستان رسماً آغاز کرد و پس از آن در سال ۱۳۷۹ با افتتاح مقطع راهنمایی حوزۀ خدمت خویش را گسترش داد. در سال ۱۳۸۳ دبستان میزان در غرب شهر تهران آغاز به کار کرد. میزان یکی از القاب امیرالمؤمنین است و نام مدرسۀ «هدایت میزان» به برکت این نام انتخاب شده است.
از زمان تأسیس این مجتمع آموزشی تاکنون، هر سال، این نهال با باران لبخند‌های نوآموزان و دانش‌آموزان مقاطع مختلف آبیاری شده و کم‌کم به درختی پربار بدل گشته است.
آموزش دانش‌آموزان با هدف تربیت نسلی آگاه و مختار
انگیزۀ تأسیس مدرسۀ میزان این نبود که فقط یک مدرسۀ خوب داشته باشیم، مثل مدرسه‌های دیگر که بچه‌ها را برای کنکور آماده کند، بلکه با این انگیزه که آدم‌ها را برای زندگی واقعی آماده کند و البته، مبتنی بر فرهنگ ایرانی باشد.
درست است که ابتدا با تأسیس دبیرستان کارشان را آغاز کردند؛ اما پس از مدتی دیدند دوران نوجوانی دیر است و باید زودتر آموزش‌ها را آغاز کرد. علی‌اکبریان می‌گوید: «همکاران ما به این نتیجه رسیدند که دبیرستان دیر است. شخصیت بچه‌ها دیگر شکل گرفته و خیلی از مهارت‌های پایه را نمی‌شود به آن‌ها آموزش داد یا اجرا کرد.» بنابراین، به فکر مقطع راهنمایی و ابتدایی افتادند و به‌ترتیب در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۳ این دو مقطع را تأسیس کردند.
محمدجواد علی‌اکبریان مدیر دبستان این مجتمع آموزشی است و دربارۀ اولین تجربۀ همکاری‌اش با مجتمع میزان می‌گوید: «من را سال ۱۳۸۳ مرحوم حاج حمید دادگسترنیا دعوت کردند که راجع به راه‌اندازی دبستان گفت‌وگو کنیم. روزی بود که در مدرسه داشتند سنجش ورودی انجام می‌دادند. شاید قریب به یک کیلومتر صف ماشین‌هایی بود که منتظر بودند نوبت سنجش فرزندانشان برسد. من تعجب کردم که چه خبر شده و بعد متوجه شدم همۀ این‌ها مربوط به مدرسۀ میزان است.»
بسم‌اللّه کنید
علی‌اکبریان ۱۸ساله بود که معلم شد. هنوز خدمت سربازی‌اش تمام نشده بود. مرحوم حاج حمید دادگسترنیا از مدرسۀ میزان با او تماس گرفتند که برای تأسیس دبستان با آن‌ها همکاری کند. شب‌هایی بود در دوران سربازی که هم‌زمان با نگهبانی، طرح اولیۀ روش میزان را می‌نوشت. طرح را که به آقای دادگسترنیا نشان داد، ایشان زیرش نوشتند: «بسم‌اللّه کنید.» این بسم‌اللّه شروع کاری بود کارستان، متفاوت با روش‌های معمول و سنتی آموزش.
مدرسهٔ میزان با نگاهی متفاوت آن طرح را هدایت کرد و پرورش داد تا با راهنمایی‌های بزرگانی همچون دکتر حمیدرضا آیت‌اللهی و مرحوم دادگسترنیا روش میزان متولد شود.
مدرسه‌ای که مدرسه نبود
می‌خواستند مدرسۀ میزان متفاوت باشد. روش‌های مختلف تعلیم و تربیت را می‌شناختند و از نقاط قوت و ضعف آن‌ها مطلع بودند؛ اما می‌خواستند طرحی نو دراندازند و روش خودشان را داشته باشند، روش میزان: «گفتیم باید قبل از تأسیس مدرسه طرح و برنامه‌ای داشته باشیم و دقیقاً مشخص کنیم که می‌خواهیم از کجا شروع کنیم و به کجا برسیم. این برنامه‌ریزی منجر شد به روش میزان. حدود ۷ یا ۸ ماه کار سنگین انجام شد. از مهرماه ۱۳۸۳ مدرسه دایر شد، مدرسه‌ای که ظاهرش با مدارس معمول تفاوت زیادی داشت، مثلاً میز و صندلی به شکل سنتی نداشت، موکت بود، زنگ نداشتیم. دانش‌آموزان هر وقت می‌خواستند می‌آمدند و هر وقت می‌خواستند می‌رفتند.»
از مهرماه ۱۳۸۳ با ۴۰ یا ۵۰ دانش‌آموز در دو پایۀ پیش‌دبستان و اول دبستان کارشان را آغاز کردند. ابتدا با واکنش شدیدی از طرف بدنۀ سنتی آموزش‌وپرورش روبه‌رو شدند و پرسش‌ها آغاز شد، پرسش‌هایی دربارۀ ماهیت و کیفیت مدرسه.
زکات علم نشرش است
درعین‌حال هر سال تعداد درخواست برای ثبت‌نام در مدرسه بیشتر می‌شد. مدرسهٔ میزان تلاش کرد که این روش آموزش را تدوین و منقح کند و آمادۀ انتشار کند. بنابراین، به پژوهش پرداختند و با روش‌های علمی برای روش میزان چارچوب تعریف کردند. «حدوداً سال ۱۳۸۶ یا ۱۳۸۷ بود که پیرو همان تماس‌هایی که با ما گرفته می‌شد، تماسی گرفتند و خواستند که برویم شورای عالی آموزش‌وپرورش و دربارۀ روش میزان توضیح بدهیم.» در آن سال‌ها در آموزش‌وپروش مشغول تألیف سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش بودند و از روش عملیاتی‌شدۀ میزان هم استقبال کردند و حتی برای میزانی‌ها کارگاهی برگزار کردند که بتوانند سند روش میزان را منطبق با سند تحول تألیف کنند.
مدرسۀ میزان شعبه‌ای تأسیس نکرد، اما کم‌کم مدارسی بهشان مراجعه می‌کردند که می‌خواستند روش میزان را اجرا کنند. حاج حمید دادگسترنیا معتقد بود باید زکات هر چیزی را داد و زکات علم هم نشرش بود. پس روش میزان را نشر دادند: «سازوکاری تهیه کردیم برای مدارسی که می‌خواستند از روش میزان بهره ببرند. در حال حاضر، ۲۰ مدرسه داخل کشور و ۲۰ مدرسه خارج از کشور دارند با روش ما کار می‌کنند.»
روش میزان، روشی برگرفته از مبانی تعلیم و تربیت اسلامی
روش میزان روشی برخاسته از مبانی تعلیم و تربیت اسلامی با رویکرد فطری و با گرایش ایرانی است. در این روش، هدف نهایی از حضور بچه‌ها در فرایند تعلیم و تربیت این نیست که فقط معلومات بیشتری کسب کنند، بلکه باید چیزی را یاد بگیرند که آماده بشوند برای زمانی که ما نمی‌دانیم چه شرایطی دارد. چه چیزی در دنیای آینده به کمک دانش‌آموزان می‌آید؟ اختیار!
علی‌اکبریان دربارۀ اختیار می‌گوید: «در روش میزان ما دنبال پرورش اختیار هستیم. اختیار واژه‌ای است که معنی‌ای در بین عوام دارد: حق انتخاب. ما منظورمان انتخاب نیست. در ادبیات تعلیم و تربیت اسلامی اختیار از باب افتعال از ریشۀ خَیَر یعنی خیرگزینی است. یعنی آدم‌ها باید یاد بگیرند سر دوراهی‌ها گزینۀ خیر را انتخاب کنند. خیر آن چیزی است که بیشترین رضایت الهی را دارا باشد. دائم در زندگی با موقعیت‌هایی مواجه می‌شوند که باید تصمیم بگیرند. ما بچه‌ها را آماده می‌کنیم که درست تصمیم بگیرند. روش میزان ۱۱ تا اصل دارد.»
برای پرورش اختیار، تلاش می‌کنند قدرت تشخیص و اراده را در دانش‌آموزان تقویت کنند. یازده اصل روش میزان هم تأثیری درخور توجه داشت. یکی از این اصول آزادی عمل است، یعنی تا جایی که می‌شود قدرت انتخاب به دانش‌آموزان داده شود. اصل تفاوت‌های فردی هم بسیار تأثیرگذار بوده است. طبق این اصل انسان‌ها متفاوت خلق شده‌اند و با هرکسی باید بر مبنای شرایط خودش کار کرد: «ما مدرسه‌ای ۴۰۰دانش‌آموزه نداریم، بلکه ۴۰۰تا مدرسۀ یک‌دانش‌آموزه داریم. هر کسی بر مبنای شرایط خودش برنامه‌ریزی می‌کند، کار انجام می‌دهد، پیش می‌رود، سنجیده می‌شود. همین بچه‌ها با رتبه‌های خوب قبول می‌شوند در کنکور، با انگیزه و بدون فشار و با مدیریت فردی. این سالی که گذشت به ازای هر ۵ دانش‌آموز یک رتبۀ زیر ۱۰۰۰ داشتیم.»
اصل شادابی از اصول زیربنای مدرسهٔ میزان است. بچه‌ها از حضور در مدرسه لذت می‌برند. با وجود اینکه آزادی عمل دارند، دلشان نمی‌خواهد بروند خانه و از بودن در فضای مدرسه احساس لذت می‌کنند. در مؤسسۀ هدایت میزان، دوره‌هایی هم برای ساعات بعد از مدرسه دارند و در کل همیشه خدمات‌دهی و خدمات‌رسانی می‌کنند.
اصل توجه به انگیزه‌های فردی، اصل مسئولیت‌پذیری، اصل یادگیری اکتشافی یا مبتنی بر تلاش هم از اصول دیگر روش میزان است: «اصل یادگیری اکتشافی یا مبتنی بر تلاش یعنی بچه‌ها باید یاد بگیرند؛ ما نباید یاد بدهیم، ما باید تسهیلگر باشیم. بنابراین، معلم درس نمی‌دهد بلکه معلم شرایطی را فراهم می‌کند که او کشف کند. در مدرسۀ میزان هر ۶ -۷ تا دانش‌آموز یک معلم حرفه‌ای دارند که با تک‌تک دانش‌آموزان همراهی می‌کند.»
اصل هویت ملی؛ استفاده از محصولات ایرانی
یکی از اصول مدرسهٔ میزان اصل هویت ملی است: «ما می‌خواهیم بچه‌هایمان را در برابر ملیتشان دارای غیرت بار بیاوریم؛ طوری که حاضر باشند حتی به جایی برسند که برای حمایت از ملتشان و هم‌وطنانشان از خودشان هزینه کنند. ما هیچ جنس خارجی‌ای در مدرسه نداریم، مگر اینکه ایرانی‌اش اختراع نشده باشد. از مداد، دفتر، خودکار، لوازم، خارجی استفاده نمی‌کنیم. یکی از نمادها و شئون این اصل هم استفاده از پیام‌رسان ایرانی است.»
مدرسۀ میزان از سال ۱۳۹۵ از پیام‌رسان بله استفاده می‌کند و در این اپلیکیشن کانال آموزشی و رسمی دارد: «بله رفته‌رفته خیلی خوب پاسخ‌گوی نیازهای مجموعه بود. بله نیازهای کاربران ایرانی را به‌خوبی می‌شناسد و پاسخ می‌دهد. ما در بله تعدادی کانال آموزشی و رسمی داریم: کانال رسمی مؤسسه هست. هر پایه‌ای با اولیای دانش‌آموزان خودش کانال آموزشی دارد. تعدادی کانال غیررسمی داریم. چون روابط در پیام‌رسان بله شکل گرفتند، مراودات خانواده‌ها هم در بله است. مادرهای دانش‌آموزان هم در بله گروه درست می‌کنند. مدارسی که از ما ایده و روش می‌گیرند هم، چون با کانال‌‌های آموزشی و رسمی ما در ارتباط هستند، از بله استفاده می‌کنند.»
قابلیت‌های کاربردی پیام‌رسان بله برای میزانی‌ها؛ کانال آموزشی میزان در بله
فضای جذاب و سادگی کار با بله برای همکاران مدرسۀ میزان اهمیت دارد. سرعت اپلیکیشن، امکانات مالی، قابلیت جست‌وجو، امکان افزودن وضعیت (استوری)، امکانات کانال، ساخت کانال آموزشی و… را نیز از نقاط قوت بله می‌دانند. اما محدودیت‌های اعمال‌شده توسط بانک مرکزی در زمینۀ کارت‌به‌کارت کمی کارشان را برای ثبت‌نام‌ها مشکل کرده است: «ثبت‌نام‌های کلاس‌های جانبی‌مان در بله انجام می‌شود، کلاس‌هایی مثل دوره‌های دانش‌افزایی برای اولیا و دانش‌آموزها، برای بچه‌هایی که رسماً دانش‌آموز مدرسۀ میزان نیستند، اما می‌خواهند از امکانات میزان استفاده کنند. کلاس اسکیت داریم، کلاس پارکور، کلاس نینجا، کلاس زبان، رباتیک، کلاس‌های تربیتی و روان‌شناسی. برای این‌ها از ویژگی درخواست پول استفاده می‌کنیم.»
علی‌اکبریان برای بهبود قابلیت‌های بله هم پیشنهادهایی ارائه می‌دهند. باتوجه‌به اهمیت بخش مخاطبین برای مدرسه، پیشنهاد می‌دهند بخش مخاطبین در نسخۀ اندروید و وب یکدست شود. پیشنهاد دیگرشان مربوط به وضعیت (استوری) بله است که علاقه‌مند هستند بتوانند ویدئو منتشر کنند یا با مخاطبان ویدئوی زنده (لایو) به اشتراک بگذارند. قابلیت لیست انتشار، نظرسنجی آماری، قابلیت کامنت گذاشتن زیر مطالب کانال و کانال آموزشی نیز از دیگر نیازمندی‌های همیاران مؤسسۀ میزان است.
یادگیری پایان ندارد
هر بار که با کاربران فعال بله دیدار می‌کنیم، از آن‌ها می‌آموزیم و خاطرۀ دلپذیر دیدارشان در ذهنمان ثبت می‌شود. خلاصه‌ای از داستانشان را نیز با شما به اشتراک می‌گذاریم. این داستان‌ها ادامه دارند…
داستان‌های بعدی از مجموعۀ روایت‌های بله را می‌توانید همین‌جا در «وبلاگ بله» بخوانید یا کانال روایت‌های بله را دنبال کنید.
اگر هنوز اپلیکیشن بله را نصب نکرده‌اید، می‌توانید از اینجا اپلیکیشن بله را دانلود کنید.
خوب بود
ممنون از همراهی شما