مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست؟ چرا باید دربارهٔ این موضوع صحبت کنیم؟ به‌جرئت می‌توان گفت که امروزه همهٔ ما یک‌بار خرید اینترنتی را تجربه کرده‌ایم و تا حدودی دربارهٔ مزایا و معایب آن نکاتی را می‌دانیم؛ اما در این مقاله قصد داریم کمی دقیق‌تر به این موضوع (مزایا و معایب خرید اینترنتی) نگاه کرده و نکات خاصی را برای شما بازگو کنیم؛ امید است تا پایان این مقاله همراه ما بمانید.
خرید اینترنتی چیست؟
هرچند هنوز هم برای بسیاری از مردم، رفتن به بازار و خرید حضوری در اولویت قرار دارد؛ اما خرید اینترنتی در حال فراگیر شدن است و شما در هر نقطه از جهان، ردپایی از خرید اینترنتی پیدا می‌کنید. در پاسخ به این سوال که پرسیده می‌شود، خرید اینترنتی چیست؟ این‌گونه می‌توان پاسخ داد: خرید اینترنتی به هر نوع خریدی گفته می‌شود که در بستر فضای مجازی انجام می‌شود. حال این خرید از یک پلتفرم ایرانی انجام شود یا خارجی، در اصل قضیه (خرید اینترنتی) تفاوتی ایجاد نمی‌کند.
اگر روزگاری مردم، بازار را به‌عنوان مرکز اصلی خرید می‌شناختند و همهٔ مایحتاج خود را از بازار تهیهٔ می‌کردند؛ امروزه خرید اینترنتی یکی از گزینه‌های اصلی خرید برای مردم است. در خرید اینترنتی خریدار در خانه یا مکانی خارج از مرکز خرید و تنها با تماشای کالا از صفحهٔ گوشی یا مانیتور کامپیوتر فرآیند خرید را انجام می‌دهد. منظور از فرآیند خرید مراحل زیر است:
- ورود به سایت هدف
- انتخاب کالا
- ورود به صفحه خرید
- انتخاب درگاه
که با رعایت سقف مبلغ خرید اینترنتی، خرید را انجام می‌دهد.
پروسهٔ خرید کم یا بیش در تمام پلتفرم‌ها و سایت‌های اینترنتی به همین‌گونه است و هر شخصی که بخواهد خرید اینترنتی انجام دهد باید مراحل گفته شده را طی کند. این مراحل سریع و به‌سادگی امکان‌پذیر است و اصولاً یکی از پاسخ‌های ما به پرسش اصلی یعنی مزایا و معایب خرید اینترنتی، همین در دسترس و ساده بودن پروسهٔ خرید اینترنتی است.
مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست؟
بر اساس داده‌های جهانی در سال ۲۰۲۱ در حوزهٔ کشورهای اروپایی، مردم آلمان با ۶۲ میلیون خرید اینترنتی، بیشترین فعالیت را در حوزهٔ تجارت الکترونیک داشته‌اند. در کشور ایران متأسفانه این آمار دقیق نیست و هرگاه بر اساس آماری که مارکت پلیس‌ها اعلام می‌کنند، تعداد خرید الکترونیکی حدس زده می‌شود؛ اما این یک تخمین است و نمی‌توان بر اساس این تخمین و از دیدگاه مشتری یا خریدار دربارهٔ این مطلب صحبت کنیم که مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست. به همین خاطر، بیان مزایا و معایب، بر اساس تجربیات مردم جهان و صاحب‌نظران نوشته می‌شود.
مزیت خرید اینترنتی چیست؟
چرا اقبال عمومی به سمت خرید اینترنتی رفته است؟ با اینکه سقف مجاز خرید اینترنتی محدود است؛ باز هم مردم به دنبال خرید از سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی هستند. بی‌شک مزایای خرید به شکل آنلاین، آن‌قدر زیاد است که مردم با وجود مشکلات به سمت آن می‌روند. این مزایا بسیار زیاد است و هر سایت مزایای زیادی دربارهٔ خرید اینترنتی بیان می‌کند؛ اما به‌طورکلی مزایای خرید اینترنتی عبارت است از:
- راندمان خرید: منظور از راندمان خرید، انجام بهینهٔ مقدمات خرید است. شما برای یک خرید به شکل سنتی، نیازمند آن هستید که با صرف وقت و هزینهٔ حمل‌ونقل، به یک مرکز خرید مراجعه کنید و خرید خود را انجام دهید؛ حال‌آنکه خرید اینترنتی در خانه، محل کار و حتی در هنگام رفت‌وآمد با یک گوشی سادهٔ تلفن همراه امکان‌پذیر است. در کمترین زمان و با حداقل هزینه، بیشترین خرید می‌تواند انجام شود.
- خارج از مرزهای جغرافیایی: در خرید سنتی شما فقط در محدودهٔ محل زندگی خودتان می‌توانید خرید کنید؛ اما در خرید اینترنتی، شما می‌توانید یک کالا را با کیلومترها فاصله از محل زندگی‌تان تهیه کنید.
- خرید از مارکت پلیس‌ها: امروزه مردم تمایل دارند خرید خود را از یک مکان انجام دهند. هایپر و مگامال‌هایی که هر روز در حال سبزشدن هستند، با این هدف ایجاد می‌شوند. در فضای مجازی نیز مارکت پلیس‌ها این‌گونه هستند و مردم به‌راحتی می‌توانند خرید خود را در این سایت‌ها انجام دهند.
هرچند می‌توان به مزایای بیشتری در مورد خرید اینترنتی اشاره کرد؛ اما به همین موارد کفایت کرده و معایب خرید اینترنتی را بیان می‌کنیم.
خرید اینترنتی چه مشکلاتی به همراه دارد؟
همان‌طور که اشاره شد، در پاسخ به سؤال مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست، باید از دیدگاه مشتریان و صاحب‌نظران به این موضوع نگاه کرد. متأسفانه معایب خرید اینترنتی، امروزه به دلیل عدم اخلاق‌مداری از سوی بعضی از فروشندگان، بسیار زیاد است که می‌توان به کلاهبرداری، تقلبی بودن اجناس و عدم امکان مرجوعی کالا و هزاران مشکل دیگر اشاره کرد؛ اما مشکلات مالی در این زمینه مهم‌ترین عیوب هستند.
- پروسهٔ خرید مشکل: یکی از مشکلاتی که بیشتر کاربران با آن روبه‌رو هستند، پروسهٔ سخت خرید اینترنتی است که خریدار باید چند مرحله را در درگاه پرداخت اینترنتی شاپرک ثبت کند تا یک خرید انجام شود. واردکردن شمارهٔ کارت، cvv2 و رمز دوم ازجمله مشکلاتی است که خریداران با آن مواجه هستند؛ حال‌آنکه بسیار رخ می‌دهد که سایت‌های موجود در اینترنت، تقلبی بوده و خریدار با دادن رمز دوم و شمارهٔ کارت بانکی، حساب خود را خالی شده می‌بینند.
- سقف خرید با کارت: یکی از مشکلاتی که در زمان خرید اینترنتی با آن روبه‌رو می‌شویم؛ مشکل سقف خرید روزانه با کارت است. به طور مثال سقف پرداخت اینترنتی بانک ملی روزانه ۵۰۰ میلیون ریال است که این سقف موجب می‌شود افراد خریدهای عمده یا مبالغ سنگین را نتوانند در اینترنت انجام دهند. هرچند در خرید سنتی نیز ما با مشکل سقف برداشت از عابربانک روبه‌رو هستیم؛ اما در خرید اینترنتی محدودیت سقف خرید بیشتر به چشم می‌آید.
سقف مجاز خرید اینترنتی چیست؟
تا چند سال قبل امکان خرید با هر مبلغی از پوزهای بانکی و سایت‌های خرید وجود داشت؛ اما بانک مرکزی ایران به‌موجب تقویت ارزی پول کشور و مبارزه با پول‌شویی برای خریدهای اینترنتی یک محدودیت در تراکنش‌های مالی اعمال کرد. بر اساس این بخشنامه، هر کارت بانکی در روز می‌تواند به یک اندازهٔ خاص خرید انجام دهد؛ به طور مثال سقف خرید اینترنتی بانک ملت روزانه ۵۰۰ میلیون ریال است یا سقف برداشت از عابربانک روزانه ۲ میلیون ریال است.
پس به محدودیت اعمال شده در مراودات پرداخت پول در خرید آنلاین، سقف خرید اینترنتی گفته می‌شود.
- مشکلات صنفی: ازجمله معایب خرید اینترنتی که برای کارگزاران سایت‌های اینترنتی ایجاد می‌شود؛ اخذ مجوزهای کسب‌وکار است. یک کسب‌وکار علاوه بر دریافت اینماد، پروانه صنف و مجوزهای دیگر، باید در یک بانک نیز حساب کاربری لازم را ایجاد کند. متأسفانه کمتر کسی در پاسخ به پرسش مزایا و معایب خرید اینترنتی، به این مورد مهم توجه می‌کند و از نگاه یک سرمایه‌گذار مشکل را بررسی می‌کند. حال‌آنکه گرفتن مجوزهای لازم برای ایجاد یک کسب‌وکار اینترنتی مانند هفت‌خوان رستم سخت و طاقت‌فرساست. یکی از مواردی که می‌توان با آن کسب مجوزهای اینترنتی را حل کرد، ایجاد یک کانال فروشگاهی دربله است. کانال‌های فروشگاهی معتبر و محبوب، در ویترین بله معرفی می‌شوند. ویترین بله مانند یک مارکت پلیس عمل کرده و فروشگاه‌هایی که در ویترین معرفی می‌شوند فرصت مناسبی برای دیده شدن دارند و محصولات این فروشگاه‌ها در معرض دید میلیون‌ها کاربر بله قرار می‌گیرد.
- عدم تحویل کالا در همان لحظه: یکی دیگر از معایب خرید اینترنتی، تحویل نگرفتن کالا بعد از انجام خرید است. به طور مثال شما همهٔ مراحل خرید را انجام می‌دهید حتی سقف خرید اینترنتی با رمز دوم را هم رعایت می‌کنید؛ اما بسته‌ای که خریداری کرده‌اید، چند روز بعد به دست شما می‌رسد. گم‌شدن کالا، آسیب‌دیدن در زمان جابه‌جایی و تأخیر در تحویل کالا از جمله معایب عدم تحویل کالا در زمان خرید است.
آنچه گفتیم، مواردی است که کمتر کسی در پاسخ به پرسش مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست، به آن اشاره می‌کند. مزایا و معایب خرید اینترنتی را می‌توان به به‌طورکلی، در جدول زیر معرفی کرد:
| مزایای خرید اینترنتی | معایب خرید اینترنتی |
| راحتی خرید | سقف مجاز خرید اینترنتی |
| مقایسهٔ قیمت‌ها | تأخیر در ارسال کالا |
| دسترسی آسان به بهترین برندها | کلاهبرداری با ایجاد صفحات تقلبی |
| جذب مشتری بیشتر | کسب مجوز با شرایط سخت |
| عدم تماس با فروشنده و نداشتن استرس خرید | مشکل در مرجوعی کالا |
| خرید۲۴ ساعته | قطع اینترنت یا خارج‌شدن از صفحهٔ بانکی |
راهکاری برای مشکلات خرید اینترنتی
حال که دانستیم مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست باید به دنبال راهکارهایی برای حل مشکلات بگردیم. حل مشکلات بستگی به آن دارد که شما از چه دیدگاهی به مسئله نگاه می‌کنید. اگر شما یک خریدار هستید یا یک کارفرما چند راهکار برای حل مشکلات و معایب خرید اینترنتی داریم. این راهکارها عبارت‌اند از:
- یک برنامه مالی برای خود فراهم کنید: باتوجه‌به اینکه امکان دارد در طول روز خریدهایی را انجام دهید که مبالغ کمی برای آن هزینه می‌شود و این باعث پرشدن سقف پرداخت اینترنتی می‌شود؛ برای مدیریت حساب روزانه خود می‌توانید از اپلیکیشن‌های متفاوت استفاده کنید. اپلیکیشن بله یکی از این برنامه‌هاست که با نصب آن می‌توانید فاکتورهای خرید خود را حتی در مبالغ کم دریافت کنید.
- درگاه خرید مطمئن نصب کنید: طراحی و ایجاد یک فروشگاه اینترنتی سختی‌های خود را دارد؛ اما فعالان بازار می‌دانند که ایجاد یک درگاه خرید به‌مراتب سختی‌های بیشتر دارد؛ اگر شما یک کارفرما هستید و قصد ایجاد یک فروشگاه اینترنتی را دارید؛ توصیه می‌کنیم کانال فروشگاهی خودتان را در بله ایجاد کنید. اگر در بله کانال فروشگاهی خودتان را ایجاد کنید، نیازی به ایجاد درگاه پرداخت و گرفتن اینماد ندارید.
- از اصالت فروشگاه مطمئن شوید: اگر بخواهید از اصالت فروشگاه مطمئن شوید. برای این کار باید چند مورد را چک کنید.
- نماد اعتماد الکترونیکی را چک کنید.
- از سایت‌هایی خرید کنید که دارای نماد شاپرک هستند.
- به درگاه‌های بانکی متصل شوید که با پروتکل‌های امن SSL شما را به بانکی که می‌خواهید متصل می‌کنند.
- اگر بالای نوار آدرس درگاه با عبارت http نشان‌داده‌شده است، این صفحه امن نبوده و امکان دارد با مشکل مواجه شوید. آدرس درگاه بانکی باید با عبارت https نمایش داده شود.
- اطلاعات خود را به دیگران ندهید: برای خرید اینترنتی نیازی به کد ملی نیست. هیچ سایت خریدی نیاز ندارد که رمز دوم شما را بداند یا نیاز به تصویر کارت بانکی شما ندارد. پس، از دادن اطلاعات به دیگران خودداری کنید. لطفاً قبل از هر اقدامی با کارگزار بانکی خود مشورت کنید.
بله؛ راه‌حلی برای کسب‌وکارهای اینترنتی
شما چه صاحب یک کسب‌وکار خانگی باشید یا یک فروشگاه اینترنتی داشته باشید، به‌راحتی می‌توانید مشکلات خرید اینترنتی را با پلتفرم بله حل کنید. پلتفرم بله برای شما راهکارهای زیر را ارائه می‌دهد:
- ویترین بله یک کارگشای تمام‌عیار است: در فضای رقابتی اینترنتی دیده‌شدن از سمت مخاطب آرزوی هر کسب‌وکاری است. ویترین بله این امکان را فراهم کرده است تا شما به‌راحتی توسط مخاطبان دیده شوید.
- نیاز به مجوز اینماد نیست: با ایجاد کانال فروشگاهی در بله، دیگر نیازی به ایجاد درگاه پرداخت و گرفتن مجوزهای اینماد ندارید. با استفاده از ویژگی درخواست پول می‌توانید محصولات خود را به فروش برسانید.
- نئوبانک بله یک سیستم هوشمند برای کسب‌وکارهاست: امروزه بحث مزایا و معایب خرید اینترنتی، بسیار داغ است و کارشناسان برای مجاب کردن صاحبان کسب‌وکار راهکارهای خاصی مانند نئوبانک را ارائه داده‌اند. نئوبانک یک سیستم هوشمند اینترنتی است که امکان فعالیت‌های مالی در آن نهادینه شده است، ضمن آنکه مخاطب می‌تواند از مزایای دیگر نیز استفاده کند. پلتفرم بله یک نئوبانک ایرانی است که علاوه بر شبکه ارتباطی، فعالیت‌های مالی و بانکی را تحت حمایت بانک ملی امکان‌پذیر کرده است. یکی از اجزاء هر نئوبانک سیستم هوش مصنوعی است که مشتری را برای خرید به کانال‌های مربوطه راهنمایی می‌کند. حضور در ویترین بله باعث می‌شود مشتریان به سمت شما هدایت شده و خرید انجام شود.
کلام پایانی
ممنونیم که تا پایان مقاله با ما همراه بودید؛ امیدواریم پاسخ این پرسش را متوجه شده باشید که مزایا و معایب خرید اینترنتی چیست. ما در این مقاله سعی کردیم به شکل ساده و مختصر مواردی را بازگو کنیم که کمتر کسی به آن اشاره کرده است. سقف خرید اینترنتی، اصالت سایت‌ها و شناسایی درگاه‌های بانکی امن، از جمله مواردی بود که به آن پرداختیم. فراموش نکنید داشتن رتبه در آلکسا، تعداد دنبال‌کننده‌های یک صفحهٔ اجتماعی یا تبلیغات فضای مجازی تأییدکنندهٔ خرید از یک صفحه نیست و در هنگام خرید اینترنتی باید تمام نکات جانبی رعایت شود.