بیشتر مردم جهان بخشی از درآمد خود را صرف امور خیریه می‌کنند؛ اما ارزش‌های ایرانی و تعالیم مذهبی دین اسلام موجب شده است که مردم در ایران بیش از دیگر مردم جهان به انجام کارهای خیر علاقه داشته باشند.
فهرستی از انجمن‌های خیریۀ ثبت شده در ایران گواه این امر است که انجام کار خیر چه اندازه برای مردم این مرزوبوم اهمیت دارد؛ اما تعداد بی‌شمار بنیادهای خیریه موجب شده است که مردم دچار چالشی اساسی شوند. هرچند تعداد مؤسسات خیریه معتبر در کشور، بسیار زیادتر از گروه‌های کلاهبردار است؛ اما نباید فراموش کرد که همیشه افرادی وجود دارند که از احساسات پاک مردم سؤاستفاده کنند.
اپلیکیشن بله این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده است تا از طریق بازوی نیکوکاری، با خیریه‌های معتبر آشنا شوند و صدقه‌های خود را به دست نیازمندان واقعی برسانند. در این مقاله سعی داریم تا تعریف درستی از مؤسسه‌ها و انجمن‌های خیریه ارائه دهیم و شما را با تعدادی از موسسات خیریه معتبر آشنا کنیم. همچنین آسان‌ترین روش برای پرداخت صدقه اینترنتی را به شما معرفی کنیم.
تعریف موسسۀ خیریه و انواع مؤسسه‌های خیریه در ایران
قبل از آنکه بخواهیم دربارهٔ چگونگی کمک به مؤسسات خیریه صحبت کنیم و فهرستی از انجمن‌های خیریه را ارائه دهیم، بهتر است ابتدا به تعریف مشترکی از موسسۀ خیریه دست پیدا کنیم.
موسسۀ خیریه به تشکیلاتی گفته می‌شود که فعالیت خود را صرف کمک به فقرا و انسان‌های نیازمند می‌کنند. موسسۀ خیریه در ایران به دو شکل دولتی و مردم‌نهاد اداره می‌شود.
موسسۀ خیریۀ دولتی: اگر بخواهیم فهرستی از انجمن‌های خیریه ایرانی ارائه بدهیم، بی‌شک نام مؤسسات خیریه دولتی مانند کمیته امداد امام خمینی در ابتدای این فهرست قرار می‌گیرد. مؤسسۀ خیریه دولتی، مؤسسه‌ای است که تحت حمایت دولت اداره می‌شود و اعضاء انجمن آن توسط یک سیستم دولتی تعیین می‌شود. این مؤسسات مأموریت دارند که تمام افراد محتاج به کمک را در تمام نقاط کشور شناسایی کرده و تحت پوشش خود قرار دهند. دایرهٔ اختیارات مؤسسه خیریه دولتی منحصر به یک طبقهٔ خاص نیست و به تمام افراد فارغ از سن، دین، جنسیت و… کمک‌رسانی می‌کند.
مؤسسۀ خیریۀ غیردولتی: مؤسسات خیریۀ غیردولتی در دو شکل انتفاعی و غیرانتفاعی ایجاد می‌شوند. در کشور ما اکثر مؤسسات خیریه، غیرانتفاعی هستند. تفاوت مؤسسات خیریۀ انتفاعی و غیرانتفاعی در نحوهٔ سودآوری آن‌ها است. در مؤسسات خیریۀ انتفاعی سودآوری برای اعضای مؤسسه است؛ اما در موسسۀ خیریۀ غیرانتفاعی هدف سودآوری؛ پخش سود بین افراد جامعه است.
به‌طورکلی مؤسسات خیریۀ غیردولتی یا مردم‌نهاد تحت نظر سازمان بهزیستی هستند و با موافقت اساسنامه و اعضای هیأت مدیرهٔ این مؤسسه رسمی می‌شود.
انواع انجمن‌های خیریهٔ غیردولتی
همان‌طور که اشاره کردیم مؤسسات خیریۀ دولتی محدودهٔ وظایف نداشته و در همهٔ زمینه‌ها فعالیت می‌کنند؛ اما مؤسسات خیریۀ غیرانتفاعی در یک زمینهٔ خاص فعالیت می‌کنند. اگر نگاهی به فهرست انجمن‌های خیریه غیرانتفاعی بیندازید صحبت ما را تأیید خواهید کرد. به‌طور مثال مؤسسهٔ خیریۀ فردای سبز شریف در زمینهٔ خیریۀ بچه‌های بی‌سرپرست فعالیت می‌کند. عمده فعالیت‌های مؤسسات خیریه عبارت است از:
- شناسایی افراد نیازمند و نوع احتیاج آن‌ها؛
- جذب سرمایه و کمک مالی برای نیازمندان؛
- توانمندسازی افراد نیازمند برای گذران زندگی؛
- کمک به معتادان و افراد دور از خانه برای بازگشت به زندگی؛
- برطرف کردن نیاز کودکان برای ادامهٔ تحصیل؛
- کمک به بیماران صعب‌العلاج؛
- دستگیری از افراد مسن و تنها در جامعه.
نکتهٔ مهمی که وجود دارد زمینهٔ تخصصی مؤسسات خیریه است. امروزه هر موسسۀ خیریه در یک شاخه فعالیت می‌کند و یکی از نیازهای نیازمندان جامعه را پوشش می‌دهد. این کار باعث می‌شود که کمک‌های مردمی به شکلی دقیق و متمرکز به دست نیازمندان واقعی برسد.
استعلام مؤسسات خیریه
حال باید بدانیم که چگونه می‌توانیم فهرستی از انجمن‌های خیریه تهیه کنیم تا بتوانیم در صورت لزوم به آن‌ها کمک کنیم. روش‌های متعددی برای این استعلام وجود دارد. یکی از راه‌کارها استعلام مؤسسه خیریه از سازمان بهزیستی کشور است. همان‌طور که اشاره کردیم این سازمان متولی مجوز مؤسسات خیریه است. پس اگر خواستید به مؤسسات خیریه کمک کنید و شک داشتید که این مؤسسه قانونی است یا خیر، می‌توانید از سازمان بهزیستی استعلام بگیرید. روش دیگری که می‌توانید برای تحقیق و راستی‌آزمایی مؤسسات خیریه به آن رجوع کنید، راستی‌آزمایی از طریق معتمدین است. مثلاً اگر فرد معتمدی به یک مؤسسه خیریه کمک می‌کند؛ شما هم برحسب اعتماد آن فرد می‌توانید به آن مؤسسه کمک کنید.
استعلام مؤسسۀ خیریه از بله
فهرستی از انجمن‌های خیریه در بله ثبت شده است که می‌توانید در بازوی نیکوکاری، تعدادی از این انجمن‌ها را مشاهده کنید. برای استفاده از بازوی نیکوکاری باید وارد صفحهٔ بانک من شده و بازوی نیکوکاری را انتخاب کنید. تعداد ۱۳ مؤسسه در پلتفرم بله ثبت شده است که شما می‌توانید از بین آن‌ها مؤسسه مورد نظرتان را انتخاب کنید و کمک‌هایتان را به دست نیازمندان واقعی برسانید. از میان فهرست مؤسسه‌های بازوی نیکوکاری بله، فعالیت تخصصی سه مؤسسه خیریه را در ادامهٔ مقاله توضیح خواهیم داد.
ایران همدل: ایران همدل یک پویش است که زیر نظر سازمان بهزیستی فعالیت می‌کند. هدف از این پویش کمک به مددجویان تحت سازمان بهزیستی است. این پویش تاکنون اهداف خاصی را دنبال کرده است و در حال حاضر نیاز غذایی نیازمندان را تأمین می‌کند. ایران همدل در بله کانال دارد و شما می‌توانید کمک‌های نقدی خود را از طریق بازوی نیکوکاری بله به دست هموطنان عزیزمان برسانید. کمک‌های شما مستقیماً به حساب کمیتۀ امداد واریز می‌شود.
خیریۀ فردای سبز: این مؤسسه توسط دانشجویان دانشگاه شریف در سال ۱۳۷۶ تأسیس شده است. خیریۀ فردای سبز به خانواده‌های نیازمند و دانش‌آموزان محروم کشور کمک‌رسانی می‌کند. در حال حاضر مؤسسهٔ خیریهٔ فردای سبز، برای ساخت اتاق تمیز برای درمان کودکان نیازمند پول جمع‌آوری می‌کند. بازوی خیریۀ فردای سبز در بله این امکان را فراهم می‌کند تا صدقات شما به شکل اینترنتی و روزانه جمع‌آوری شود و به دست نیازمندان برسد.
پلتفرم سایه: شاید سایه اولین خیریۀ پلتفرمی است که با شفافیت در کمک‌رسانی، کار خود را در بستر مجازی آغاز کرده است. در این پلتفرم فهرستی از انجمن‌های خیریه ثبت شده است. این خیریه‌ها نیازهای محرومان تحت پوشش خود را ثبت می‌کنند. هر کمک به این مددجویان در سامانه ثبت و نمایش داده می‌شود. مثلاً خیریهٔ زنان بی‌سرپرست برای کمک به یک فرد، نیازمند مقداری پول است. هر فرد که به این خیریه کمک می‌کند در پلتفرم نمایش داده می‌شود و زمانی که مقدار کمک‌ها به حد معقولی رسید کمک به دست فرد نیازمند می‌رسد.
جمعیت خیریهٔ صبح امید: یک بنیاد خیریۀ دیگر که توسط دانشجویان شریف تأسیس شده، جمعیت خیریۀ صبح امید است. این مؤسسه در سال ۱۳۹۷ در راستای فرهنگ نیکوکاری و با هدف کمک به افراد نیازمند ثبت شده است. این مؤسسه یک موسسۀ خیریه برای زنان بد سرپرست، بیماران و افراد نیازمند است و یکی از چند انجمن خلاق در زمینهٔ کمک و نیکوکاری است.
افراد خیر در این جمعیت تلاش می‌کنند به دانش‌آموزان مشاورهٔ تحصیلی بدهند و برای افراد بیکار اشتغال‌زایی کنند. برای خانواده‌های نیازمند ارزاق تهیه کنند و هزاران کار خیر دیگر که همهٔ آن‌ها در راستای فرهنگ نیکوکاری است. اگر قصد دارید فعالیت‌های خیریهٔ صبح امید را مشاهده کنید، کافی است در اپلیکیشن بله در صفحهٔ بانک من بازوی نیکوکاری را انتخاب کنید و دکمهٔ شروع را بزنید. با بازوی نیکوکاری بله به فهرستی از انجمن‌های خیریه دسترسی دارید و موسسۀ خیریۀ صبح امید نیز در این فهرست وجود دارد. بعد از انتخاب جمعیت خیریۀ امید، شما وارد کانال این مؤسسه در اپلیکیشن بله می‌شوید. با عضویت در کانال جمعیت خیریۀ امید، شما می‌توانید فعالیت‌های خیرخواهانۀ این مؤسسه را مشاهده کنید.
به غیر از مؤسسه‌های گفته‌شده، مؤسسات دیگری نیز در پلتفرم بله حضور دارند که شما با عضویت در آن‌ها و ارسال کمک‌های خیرخواهانه خود می‌توانید گامی در جهت رفع فقر و محرومیت‌زدایی بردارید. در بله این امکان برای کاربران فراهم شده است تا صدقات اینترنتی و الکترونیکی خود را به شکل آنلاین و بدون محدودیت زمانی ثبت و به مؤسسات خیریه کمک کنند.
صدقۀ اینترنتی چیست؟
روایت است که صدقه هفتاد بلا را از انسان دور می‌کند و مرگ یکی از آن‌ها است. بسیاری از ما بر این باور هستیم که صدقه را حتماً باید به صورت نقدی پرداخت کنیم؛ اما پرداخت صدقه به صورت نقدی مشکلات خودش را دارد. این روزها کمتر کسی پول نقد با خود حمل می‌کند و معمولاً همهٔ افراد خریدهایشان را با کارت بانکی انجام می‌دهند به همین خاطر پرداخت صدقه به صورت نقدی و پیدا کردن پول خرد دردسرهای خاص خودش را دارد.
برای حل این مشکل می‌توانید صدقه را به صورت اینترنتی پرداخت کنید. صدقهٔ اینترنتی یعنی پرداخت صدقه بر بستر اینترنت و از طریق شبکهٔ بانکداری باز. امروزه بانکداری باز این امکان را به وجود آورده است که مردم در کنار سایر فعالیت‌های روزانهٔ خود پرداخت صدقات و امور نیکوکارانهٔ خود را انجام دهند.
امروزه این امکان وجود دارد که روی قبض تلفن همراهتان نیز صدقه پرداخت کنید. یعنی شما به اپراتور اجازه می‌دهید، مبلغی به عنوان صدقه به یک موسسۀ خیریه پرداخت کند و شما آن مبلغ را آخر هر ماه پرداخت می‌کنید.
اگر شما نیز قصد دارید در امور خیرخواهانه هفتگی یا ماهانه شرکت کنید می‌توانید صدقه‌های خود را با بازوی نیکوکاری بله به دست نیازمندان واقعی برسانید و به این طریق به ترویج فرهنگ صدقه دادن الکترونیکی کمک کنید.